ماهنامه گزیده مدیریت
پیاپی 194 (مهر 1396)

اداره حکومت ها و سازمان ها کار آسانی نیست. تغییرات و تحولات محیط پیرامون و پیچیدگی های اجتماعی به حدی است که خارج از دایره تامل، تدبر، و خردورزی نمی توان اوضاع را اداره کرد. بررسی احوال پیشینیان و دقیق شدن در تجربیات زمامداری و حکومت ورزی آن ها می تواند گشایش مناسبی در اندیشه ها ایجاد کند تا به مدد آن این مسیر دشوار با بصیرت بیش‏تری طی شود و اوضاع نابسامان به سامان رسد. در این مقاله با مروری بر دیدگاه های فلاسفه، ادبا، حکما، اندیشه ورزان و کارگزاران عرصه سیاست، حکومت و مدیریت، تلاش شده است تا ضرورت، اهمیت و جایگاه خردورزی در مدیریت تبیین شود.

از دیدگاه ویلیام گلاسر مبدع نظریه انتخاب رابطه بین معلم (مربی) و شاگرد، و مدیر و کارمند دو رابطه از چهار رابطه مهم و تاثیرگذار در کیفیت زندگی هر شخص به شمار می روند. از طرف دیگر توانایی، مهارت و انگیزه از عوامل تاثیرگذار در عملکرد هر فرد محسوب می شوند. اهمیت و تاثیرگذاری شگرف بحث آموزش به همراه پویایی های این فرایند ما را بر آن داشت که پای صحبت یکی از مربیان کارآزموده کشورمان در زمینه آموزش دلفین ها بنشینیم. در این مصاحبه آقای مومنی ضمن بیان آرزوها و دغدغه های حرفه ای اش، با ذکر نکاتی جذاب از دنیای دلفین ها از آموزه های کاربردی صحبت می کند که می تواند تلنگری باشد بر باورها و مفروضاتی که در طی سالیان گذشته در محیط های آموزشی و کاری در ذهن ما رسوب کرده اند. شاید توجه عمیق تر به این آموزه ها بتواند در نگرش و عملکرد مدیریت تاثیری ماندگار به جای بگذارد. جهت مطالعه متن مصاحبه به مجله 194 مراجعه نمایید.

گرایش به بازاریابی اختصاصی، تخصصی و فوق تخصصی، انفجار گرایش ها و گزینه ها در بازارهای مجازی و معمولی، پیدایش شرکت های نوبنیان و دانش بنیان، کاهش چشمگیر وفاداری، خریداران بسیار آگاه، هوشمند و پرتوقع، دشوار شدن جلب توجه و جذب و حفظ مشتریان و افزایش هزینه ها و کاهش منافع و گوناگونی و دگرگونی دائم نیازها، نیازمندان و شرایط دادوستد و بازارها، باعث شده‏اند تا رویکرد بازاریابی گزینشی که مبتنی بر گزینش درست بازارها و مشتریان و «کشف، خلق، عرضه و تقویت» گزینه های رقابتی است به عنوان رویکردی مخیر و ارزنده، مطرح شود.
بازاریابی گزینشی و گزینه ها، راهبردی پاسخگو به مشتریان گزینش یافته، معین، مشخص، خاص، تخصصی و اختصاصی است که خواستار توجه وی‍ژه و جذابیت ها و مزیت های متفاوت هستند. این ویژگی بازاریابی گزینشی، دقت و صحت در گزینش ها و نیز گزینه یابی و گزینه سازی مبتنی بر معیارهای خرید بازار و مشتریان است.
بازاریابی گزینشی با گزینه های هفتگانه «متنوع، متغیر، متناسب، ممتاز، متمایز، مطلوب و متفرقه» باعث تقویت رقابتمندی، افزایش رضایتمندی و گذار از بازاریابی عمومی به بازاریابی تخصصی و فوق تخصصی و اختصاصی می شود.

ظهور فروشگاه های زنجیره ای را نباید به عنوان یک فعالیت نوظهور و عادی اقتصادی در کشور تلقی کرد. در دنیا نیز با ظهور و افزایش سهم این فروشگاه ها در تجارت شاهد تغییرات چشمگیری در اقتصاد و دنیای دادوستد بوده ایم.
در این مقاله ضمن تشریح نظام های توزیع سنتی و مدرن و مرور سابقه این فروشگاه ها در گذشته تجاری کشورمان به زیرساخت های اصلی این فروشگاه ها نیز اشاره شده تا سرمایه گذارانی که اقدام به تاسیس این بنگاه ها می کنند از کنار آن ها ساده عبور نکنند.
بخش اصلی این نوشتار به تاثیر این فروشگاه ها بر فضای تجارت داخلی، شرکت های توزیع و پخش کالا، شرکت های بزرگ تولیدی یا وارد کننده با نام های تجاری مشهور و نیز شرکت های کوچک و متوسط با نام های تجاری نه چندان قوی و نیز به تاثیر آن ها بر سبک زندگی مصرف کنندگان پرداخته است.
تاثیراتی که اگر فعالان اقتصادی و حتا خود فروشگاه های زنجیره ای به آن ها توجه نکنند به سرنوشت پیشینیان خود در سایر کشورها دچار خواهند شد.

یک نسل به گروه مشخصی از افراد اطلاق می شود که در مراحل رشد خود در تاریخ تولد، سن، موقعیت و رویدادهای مهم زندگی با یکدیگر اشتراک دارند. یکی از الگوهای رایج در دسته بندی نسل ها طبقه بندی زیر است. هر چند درباره بازه زمانی هر نسل اختلاف نظرهایی وجود دارد اما اجماع کلی صاحبنظران این است:نسل انفجار جمعیت: از سال 1945 تا 1965
نسل ایکس (X): از1965 تا اواخر دهه 1970
نسل هزاره (Y):1980 تا 1995
نسل Z: از سال 1995 به بعد
متخصصان مدیریت منابع انسانی، مدیران و پژوهشگران به نحوه مدیریت و همکاری نسل های مختلفی از افراد در محیط کار علاقه مند هستند. بسیاری از علاقه مندی ها بر این فرض استوار است که نسل های مختلف از نظر اهداف، انتظارات و ارزش های کاری با یکدیگر تفاوت ماهوی دارند. بنابراین همین تفاوت، الزامات مختلفی را از نظر سبک انگیزش، هدایت و مدیریت می طلبد. چالش مدیران امروز هم از جایی آغاز می شود که بنا به ضرورت های کاری باید ترکیب متنوعی از کارکنان را زیر یک سقف مدیریت کنند.
از طرف دیگر، سرعت، پیچیدگی، و پیشرفت فناوری فاصله فکری و رفتاری بین نسل ها را عمیق تر کرده است. این تفاوت به پدیده ای تحت عنوان شکاف نسلی در سازمان منجر شده که منشا سوء تفاهم، تعارض و گاهی افت بهره وری در محیط کار شده است.
بررسی های علمی نشان می دهد که موضوع شکاف نسل ها در محیط کار و نحوه مدیریت کارکنان نسل های مختلف به یکی از موضوعات داغ پژوهشی تبدیل شده است. در این جا قصد داریم در طرح چالش ها و راهکارهای مربوط به مدیریت کارکنان نسل های مختلف در محیط کار از دیدگاه ها و تجربیات مدیران ایرانی بهره مند شویم. بنابراین سئوال اصلی را چنین مطرح می کنیم: با توجه به تحولات اجتماعی و کسب و کاری و تغییرات نسلی، مدیران در سازمان ها با چه چالش هایی روبه رو هستند و راهکارهای پیش روی مدیران و سازمان ها چیست؟

درک شرایط کنونی و پیش بینی اوضاع آینده در زمینه نوآوری نیازمند بازاندیشی در روشی است که افراد محیط خود را ارزیابی و تجزیه‏و‏تحلیل می کنند. یافتن ایده های جدید در شرایط اشباع و تبدیل تهدیدها به فرصت ها در صورتی می توانند عملی شوند که سازمان اطلاعاتی قابل اتکا، دقیق و همه جانبه برای تصمیم گیری و تعیین خط مشی در اختیار داشته باشد. ادعا می شودکه بیش‏ترین فرصت نوآوری در میان ناپیوستگی ها و جاهایی قرار دارد که علوم موجود نتوانسته اند به آن بپردازند. بنابراین با ایجاد پل ارتباطی بین متخصصان و احاطه نظر به امور می توان فرصت نوآوری را خلق کرد.

موفقیت حرفه ای هر کس در گرو توانمندی هایی است که با پشتکار، سخت کوشی و علاقه وافر به کار به درجه کمال می رسد. شوق آموختن و آزمودن، متفاوت نگری، پیوند عمیق با ادبیات و پیشینه تاریخی، عشق به طبیعت استاد وزیری را بعد از سال ها تجربه علمی و عملی در حوزه هنر مجسمه سازی، به لواسان کشاند تا با دستان توانمندش شاهکاری بدیع و بی بدیل خلق کند که هر مشاهده گری را چنان شیفته و شگفت زده می کند که تا ماه ها شاهکارهای دست ساز استاد که با خمیرمایه عشق راستین به هنر و طبیعت و حفظ محیط زیست خلق شده اند، در ذهن اش جاودانه شود. در عصرگاه یک روز گرم تابستانی در غارموزه ای که هم اکنون به یکی از جاذبه های گردشگری تهران و ایران تبدیل شده است پای صحبت های گرم استاد هنرمند و فرزانه نشستیم تا داستان سفری مملو از عشق، خلاقیت، نوآوری و ساختارشکنی را در قالب گفت وگویی با شما نیز به اشتراک بگذاریم.
جهت مطالعه مصاحبه به مجله 194 مراجعه نمایید

تخریب محیط زیست و تولید انواع آلاینده ها، به‏دلیل مصرف بی‏رویه سوخت‏های فسیلی، جایگزینی آن را با منابع انرژی های تجدید پذیر و پاک ضروری ساخته که در راستای تحقق اهداف توسعه پایدار سهم این‏گونه منابع در تامین انرژی جهان رو به افزایش است.
در این مقاله ضمن معرفی مختصری از انواع انرژی های تجدیدپذیر به ارتباط مستقیم مصرف سوخت‏های فسیلی و تغییرات آب‏وهوا و عوارض ناشی از آن اشاره شده که ضرورت ارتقای اقتصاد سبز و توجه کشورها به استفاده از ظرفیت‏های مالی و فناوری خود جهت مقابه با اثرات ناشی از افزایش گازهای گلخانه‏ای به‏وجود آمده از بخش انرژی را بیش از گذشته نمایان ساخته است. کشور ما به‏عنوان یکی از بزرگ‏ترین تولیدکنندگان نفت جهان و با وابستگی شدید به سوخت‏های فسیلی دارای ظرفیت‏های فراوانی در تولید انرژی های تجدیدپذیر است. اگرچه تولید انرژی های تجدیدپذیر با وجود مزایای زیاد با موانعی در بخش تولید روبه‏رو بوده اما به‏دلیل داشتن فناوری ساده و عدم تولید پسماند مورد توجه است. انرژی های تجدیدپذیر در بلندمدت سهم قابل توجهی را در تامین انرژی اولیه همه بخش‏ها خواهد داشت که سیاست‏ها و استراتژی های اخیر دولت ایران در این زمینه قابل ستایش است.

اکنون زنگ خطر نابودی تدریجی کره زمین به واسطه برهم خوردن تعادل محیط زیست و یا تهدید آن توسط انسان به صدا درآمده است. با روند کنونی توسعه شهرنشینی، گسترش صنایع، بالارفتن دمای زمین، نابودی جنگل ها، مراتع وتالاب ها، مصرف بی رویه انرژی و حذف تنوع زیستی، تخریب محیط زیست اجتناب ناپذیر است. درحال حاضر بیش‏تر دولت‏ها ، سیاستگذاران و مجامع بین المللی به دنبال راهکارهای اجرای توسعه پایدار به‏عنوان راه حل معضلات زیست محیطی هستند.
کشور ایران نیز در چهار حوزه آب، خاک، انرژی و آلودگی هوا، به‏صورت جدی با مشکلات زیست‏محیطی روبرو است.
اکنون به‏نظر می‏رسد خط‏مشی فعالیت در مدیریت محیط‏زیست می‏بایست متمرکز برفرایندهای اجرا باشد نه تغییرات ساختار و قوانین. ترویج سرمایه‏گذاری مستقیم در مدیریت زیست‏محیطی، فرهنگ‏سازی در جامعه، بسترسازی جهت ارتقای فرهنگ زیست‏محیطی با تکیه برقابلیت‏های آموزشی و پژوهشی و اهمیت دادن به نقش زنان در توسعه محیط زیست، استفاده از فناوری های نوین بیو تکنولوژی و نانو تکنولوژی در رابطه با مدیریت پسماند و بازیافت، اجرای استاندارد‏های جهانی بهداشت آب‏وخاک، بهبود پایش زیست‏محیطی و ارزشگذاری اقتصادی در این حیطه اجتناب ناپذیر است. و از همه مهم‏ترنگاه مثبت دولتمردان به توسعه پایداروپیشگیری از عقیم ماندن طرح‏ها وبرنامه های در دست اجرا و گنجاندن راهبردهای زیست‏محیطی در تمام سیاست‏های بخشی دولت می‏تواند چشم‏انداز روشنی در خروج از وضعیت کنونی ترسیم نماید.